Zaburzenia narządu głosu są częstym problemem zdrowotnym nauczycieli

Nauczyciele muszą krzyczeć, aby być słyszanymi w ogólnym hałasie panującym w klasie lekcyjnej pozbawionej materiałów dźwiękochłonnych. Ich głos w takiej sytuacji osiąga poziom 80-85 dB - tyle samo co jadący pociąg towarowy.

To prowadzi oczywiście do schorzeń narządu głosu – nauczyciele stanowią absolutną większość wśród pracowników, u których stwierdzono tą chorobę zawodową.

Instalacja w klasie lekcyjnej materiałów o najwyższej klasie pochłaniania dźwięku (A) pozwala na obniżenie ogólnego poziomu dźwięku o 10 dB, co jest odbierane jako redukcja hałasu o połowę. W takich warunkach już nikt nie musi krzyczeć, aby być usłyszanym i zrozumianym,

Wpływ zaburzeń głosu u nauczycieli na ich życie zawodowe.

(Badanie przeprowadzone na 2400 pracowników)

Zaskakująco duża redukcja hałasu w klasie lekcyjnej

Naukowcy potwierdzają to co wszyscy intuicyjnie czujemy – dominującym hałasem w klasie lekcyjnej nie jest hałas komunikacyjny (lotniczy, kolejowy czy drogowy), ale hałas wytwarzany przez samych uczniów.

Zauważyli oni, że redukcja poziomu hałasu w klasie lekcyjnej po instalacji sufitów dźwiękochłonnych jest większa niż się spodziewano. Teoretycznie sufit o najwyższej klasie pochłaniania dźwięku powinien zapewnić redukcję poziomu dźwięku rzędu 3 dB.

Jednakże, rzeczywista redukcja jest znacznie większa, a to dzięki zmianie zachowania użytkowników. Ponieważ w cichszym otoczeniu wszyscy mogą się łatwo komunikować bez podnoszenia głosu, uczniowie i nauczyciele odruchowo mówią ciszej. A dokładniej o 7 dB ciszej, co pozwola na ogólną redukcję poziomu dźwięku w klasie lekcyjnej o 10 dB., czyli w subiektywnym odczuciu o połowę.

Badania pokazują, że obniżenie poziomu dźwięku w klasie lekcyjnej ma pozytywny wpływ na nastrój i poziom stresu uczniów, ale przede wszystkim na ich zdolność do nauki.

Jak hałas wpływa na nasz nastrój

Wiadomo, że hałas utrudnia komunikację słowną oraz ogranicza zdolność koncentracji. Badania wskazują ponadto, że hałas wpływa na nasz nastrój i nasze zachowania. Na przykład w czasie jednego z badań zmierzono zależność pomiędzy długością czasu pogłosu w klasie lekcyjnej a stopniem rozdrażnienia uczniów. Silny pogłos ogranicza zrozumiałość mowy, więc trzeba podnosić głos aby być zrozumianym. Kiedy jedna osoba zaczyna mówić głośniej, wszyscy inni zaczynają robić to samo, sprawiając, że w pomieszczeniu jest coraz głośniej i głośniej.

Nastrój uczniów wyraźnie się pogarsza wraz dłuższym czasem pogłosu w klasie, podobnie jak relacje uczeń-nauczyciel.

Instalacja w klasie lekcyjnej materiałów o najwyższej klasie pochłaniania dźwięku (A) pozwala na obniżenie ogólnego poziomu dźwięku o 3 dB. To z kolei powoduje cichsze zachowanie uczniów i w rezultacie w klasie lekcyjnej jest o 10 dB ciszej.Co jest odczuwane jako obniżenie poziomu dźwięku o połowę.

Udowodniono, że taka redukcja hałasu ma pozytywny wpływ na nastawienie uczniów, poziom stresu i ich zdolność do nauki.

 Poprawa nastawienia uczniów dzięki redukcji czasu pogłosu.

Uczniom w klasach lekcyjnych o różnej pogłosowości zadano pytanie ”Czy uczniowie głośno się zachowują?”. Poniższy wykres pokazuje, że wraz ze wzrostem czasu pogłosu uczniowie coraz wyraźniej zauważają głośne zachowanie innych uczniów.

Dobra akustyka obniża tętno

Kiedy zdano sobie sprawę, że 80% nauczycieli odczuwa stres z powodu z powodu hałasu, badacze zdecydowali się sprawdzić czy ten stres możnaby obniżyć poprawiając akustykę pomieszczenia.

Naukowcy chcieli dokładniej się przyjrzeć, w jaki sposób hałas wpływa na nauczycieli i uczniów.

Wyniki? Po instalacji w klasie lekcyjnej paneli dźwiękochłonnych klasy A poziom tętna nauczyciela spadł o 10 uderzeń na minutę.

Jak to możliwe?

Jeśli klasa ma wyłącznie twarde wykończenie (tynk, szkło, wykładzina PCW), to każdy dźwięk w niej wytwarzany jest silnie wzmacniany przez odbicia od sufitu i ścian. Prowadzi to do podniesienia poziomu tła akustycznego oraz do zwiększenia zjawiska pogłosu, a w konsekwencji do obniżenia zrozumiałości mowy. W takich warunkach prowadzenie lekcji jest bardziej wymagające i stresujące dla nauczycieli.

“Poziom tętna jest medycznie uznanym wskaźnikiem stresu”

- Dr Gerhart Tiesler

Ograniczenie hałasu i pogłosu pozwala obniżyć stres

Klasy lekcyjne, które zostały poddane modernizacji akustycznej stają się miejscami, gdzie panuje spokojniejsza, bardziej odprężająca atmosfera – a to oczywiście prowadzi do redukcji stresu objawiającej się spadkiem poziomu tętna.

Głos mówcy i tło akustyczne

Jeśli to, co się mówi w klasie lekcyjnej ma być dobrze zrozumiane, głos mówcy musi być wyraźnie głośniejszy niż ogólny hałas w pomieszczeniu. Ta różnica pomiędzy poziomem sygnału (mowy) a poziomem tła akustycznego nazywana jest odstępem sygnału od szumu (SNR) i jest mierzona w decybelach (dB).

Średni poziom tła akustycznego w klasie lekcyjnej pozbawionej materiałów dźwiękochłonnych wynosi 64 dB, co czyni osiągnięcie satysfakcjonującego poziomu SNR (15-20 dB) bardzo trudnym zadaniem. Głos nauczyciela musiałby mieć poziom 85 dB – tyle co pracująca kosiarka.

Instalacja w klasie lekcyjnej materiałów o najwyższej klasie pochłaniania dźwięku (A) pozwala na obniżenie poziomu tła akustycznego o 10 dB. To oczywiście powoduje poprawę zrozumiałości mowy (bo wzrasta SNR).

Młodsi uczniowie potrzebują wyższych wartości SNR

Badanie naukowe dotyczące zrozumiałości mowy dowiodło, że o ile dla starszych uczniów (11 lat) poziom SNR równy 15 dB jest zadawalający, to w przypadku młodszych (6 lat) powinnien on wynosić 20 dB, aby zapewnić porównywalną zrozumiałość mowy.

Tak więc to najmłodsi uczniowie, oraz ci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, najwięcej korzystają na poprawie akustyki klas lekcyjnych.

Hałas zaburza przetwarzanie poznawcze

Oczywistym jest, że w hałaśliwej klasie lekcyjnej trudno się słucha, ale badania naukowe dostarczają dowodów na to, że również ciężko się myśli.

Jedno z badań naukowych sprawdzało różnice w wynikach państwowych testów z języka angielskiego i matematyki pisanych przez uczniów przy różnych poziomach tła akustycznego. Z tego porównania wynika, że jeśli zwiększa się poziom tła akustycznego do poziomu zwykle spotykanego w klasach lekcyjnych, to wyniki testów są wyraźnie gorsze. Szczególnie dramatyczne różnice występują w przypadku testów z angielskiego.

W ramach badania wykonano także podobne testy, tym razem jednak z udziałem uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE). Wśród nich były nie tylko dzieci niedosłyszące, ale też takie z deficytami uwagi oraz dzieci dla których język wykładowy był drugim językiem.

Wyniki tych drugich badań wykazały, że uczniowie z SPE są jeszcze bardziej wrażliwi na negatywny wpływ hałasu. Szczególnie wtedy, kiedy przekracza on 65 dB, a to niestety typowa sytuacja w twardo wykończonych klasach lekcyjnych pozbawionych materiałów dźwiękochłonnych.

Wszystko to wskazuje, że sale lekcyjne powinny koniecznie być wytłumione poprzez instalację paneli dźwiękochłonnych na sufitach i ścianach. Tak, aby stworzyć dobre warunki nauki dla wszystkich uczniów, również tych z SPE. Tak, aby każdy z uczniów miał szansę zabłysnąć.

Problemy z głosem nauczycieli

Jeżeli uczniowie w sali lekcyjnej mają dobrze rozumieć nauczyciela, to jego głos musi być o 15-20 dB głośniejszy od tła akustycznego (głównie ciągłego szumu wytwarzanego przez uczniów). I to w każdym miejscu klasy. Średni poziom tła akustycznego w czasie lekcji w twardo wykończonej klasie wynosi 65 dB. W tych warunkach nauczyciel musiałby krzyczeć, wytwarzając dźwięk na poziomie 80-85 dB (jak przejeżdżająca ciężarówka) aby być zrozumianym.

Takie forsowanie głosu nigdy nie jest bezkarne. Jeśli porówna się liczbę przypadków schorzeń głosu wśród nauczycieli z liczbą takich przypadków wśród innych pracowników, stanie się jasne, że nauczyciele są wyjątkowo często dotykani tą przypadłością. Jedno z badań wykazało, że 32% ankietowanych nauczycieli przyznało się do kłopotów z głosem, podczas gdy wśród innych pracowników ten odsetek wynosił zaledwie 1%. W innym badaniu 65% nauczycieli przyznało, że odczuwa objawy przeciążenia głosu, podczas gdy w grupie kontrolnej takiej odpowiedzi udzieliło tylko 2% ankietowanych.

To jasno pokazuje, że nauczyciele muszą dosłownie „zdzierać” głos aby być dobrze słyszanymi w salach lekcyjnych o kiepskiej akustyce.

Dlaczego ludzie podnoszą głos przy kawie

Prawie każdy doświadczył zjawiska, które występuje kiedy grupa ludzi rozmawia w głośnym otoczeniu, na przykład w kawiarni, na imprezie czy w klasie lekcyjnej. W takim głośnym miejscu ludzie odruchowo zmieniają sposób mówienia: mówią głośniej, używają wyższych tonów i mocniej akcentują słowa. Kiedy jedna osoba zaczyna mówić głośniej, wszyscy inni zaczynają robić to samo nakręcając spiralę hałasu.

To zjawisko może być ograniczone przez montaż w pomieszczeniu materiałów dźwiękochłonnych. Badania pokazują, że instalacja sufitu podwieszanego o najwyższej klasie pochłaniania dźwięku (A), który teoretycznie powinien dać redukcję poziomu dźwięku rzędu 3 dB, prowokuje uczniów do odruchowego ściszenia głosu o ok. 7 dB. Łączna redukcja poziomu dźwięku 10 dB jest odczuwana jako obniżenie hałasu o połowę. Taki odwrócony „efekt kawiarni” nazywany jest czasami „efektem czytelni”.

Badania naukowe udowodniły, że redukcja poziomu hałasu w klasie lekcyjnej ma pozytywny wpływ na nastawienie uczniów, poziom stresu i ich zdolność do nauki. Pozwala także na zwiększenie zrozumiałości mowy oraz ograniczenie ryzyka występowania schorzeń głosu u nauczycieli.

Jak hałas obniża wyniki testów?

Wysokie poziomy dźwięku w klasie lekcyjnej mają negatywny wpływ na wyniki uczniów w testach. Udowodniono to w wielu badaniach naukowych.

W trakcie jednego z tych badań, naukowcy porównali wyniki testów dwóch grup uczniów szkoły podstawowej. Pierwsza grupa pisała test w warunkach ciszy, a druga musiała sobie z nim radzić z odtwarzanym w tle nagraniem normalnego klasowego gwaru o poziomie 65 dB.

Badanie wskazało, że grupa pracująca w głośnym pomieszczeniu miała wyraźnie gorsze wyniki testu.

W innym badaniu, stopień zrozumiałości tekstu przekazywanego werbalnie wzrósł o 35% po instalacji sufitu podwieszanego i paneli ściennych o najwyższej klasie pochłaniania dźwięku (A).

“Personel pracujący w klasach, gdzie poprawiono warunki akustyczne, twierdzi, że zachodzi ogromna różnica. Nauczyciele nie tylko nie muszą krzyczeć, aby zostać usłyszanymi, ale ogólnie panująca atmosfera jest spokojniejsza i sprzyjająca skupieniu.”

- Miss Catherine Douglas, dyrektor szkoły podstawowej Balgreen Primary School